این روزها جامعه ما لحظات پر التهابی را سپری می کند.
کرونا چتر سنگینش را به روی کشور عزیزمان گشوده و در بستر اپیدمی جهل و خرافه گرایی که سالهاست درین مرزو بوم ریشه دوانیده یکه تازی می کند و جولان می دهد.
در این یادداشت بنا دارم تا به ابعاد مختلفی از بحران کنونی بپردازم.
به طور کلی میتوان بروز و شیوع فزاینده بحران هایی ازین دست را در اجتماع برایند عوامل چهارگانه زیر دانست؛
در مبارزه با این عوامل یا پیروز می شویم یا درس سختی میگیریم… اولین و مهمترین فاکتور ۱-میزان هوشمندی اجتماعی و فرهنگی جامعه ( تکنولوژی نرم ) اینکه فرهنگ؛ “مدیریت بحران چیزی جز پیشگیری نیست” چقدر در آن جامعه نهادینه شده باشد.
۲-زیر ساختها و امکانات مواجهه با بحران ( تکنولوژی سخت )
۳-نحوه ی مدیریت امکانات و منابع به منظور کنترل، کاهش و حذف بحرانها
۴-میزان گشودگی و تعامل سیستم و جامعه با دنیای بیرون
در مواجهه با هر بحرانی در سطح جامعه تمام عوامل چهارگانه فوق در یکسو قرار می گیرند و عامل اصلی بحران در سمت دیگر
هر کدام که قوی تر باشد بر دیگری غلبه خواهد کرد.
قصدم از نوشتن این یادداشت پرداختن به فاکتور های دوم سوم و چهارم نیست چرا که مثل روز برای همه ی ما روشن است که در خصوص این فاکتورها چه وضعیتی داریم!
تنها انگیزه ام برای نوشتن این یادداشت پرداختن به گزینه اول است.
من ویروس کرونا را شرط ورود به هزاره ی جدید می دانم چه برای جوامع و سبک مدیریت و رهبری و چه برای ایدئولوژی ها و مردمی که منبع تغذیه ی سیستم های ایدئولوژیک به حساب می آیند.
گرچه که بیست سال از شروع هزاره ی جدید می گذرد اما انگار فرصت بیست ساله ای در اختیار همگان قرار داده شده بود.
نگاهی بیندازید به تحولات صورت گرفته در همین بیست سال اخیر در کشورهایی نظیر امارات، سنگاپور و یا همین کشور چینی که کانون اولیه شیوع ویروس کرونا بوده است و آنقدر قوی شده که عوامل چهار گانه ی بالا را به شکلی ماهرانه مدیریت نماید و در عرض ده روز یک بیمارستان هزار تخته خوابی مجهز برای مدیریت هرچه بهتر این بحران بسازد!
و یا عربستانی که مهد دنیای اسلام است، توانسته به این بلوغ برسد که به شکلی حرفه ای مراکز مذهبی خود را تعطیل و یا قرنطینه نماید.
در مواجهه با بحران زمان فاکتور کلیدی است.
متاسفانه حقیقت تلخ دیگر آنست که هر چه از ساعت صفر شروع بحران بگذریم هزینه های آن تصاعدی افزایش خواهد یافت!
در معادله بالا تنها گزینه ای که می تواند بحران موجود را کاهش داده و تعدیل کند، افزایش فزاینده ی هوشمندی اجتماعیست.
مطالعه جوامع و تمدن های بشری نشان داده که زیر سایه ی ترس آن زمانی که تلاش برای بقا شدت می یابد، مردمان سرعت یادگیری و تغییر و تحولشان افزایش می یابد.
اینجاست که ضرب المثل
Change or die
یا تغییر کن یا بمیر معنا پیدا می کند.
به عبارتی بهترین ملاک تشخیص هوشمندی در یک فرد و جامعه میزان مقاومت در برابر تغییر است.
در بیانی ساده تر تغییر کنید قبل از آنکه مجبور به تغییر شوید!
ما در مرحله اجبار به تغییر قرار داریم و چاره ای جز خانه تکانی اساسی در باورها، پارادیم های رفتاری و مدل ایدئولوژیکی که با آن بزرگ شده ایم برایمان باقی نمانده!
ما ناچار به پذیرش این واقعیت هستیم که بفهمیم بقایمان در گرو بقاء سایر افراد جامعه مان است.
هر چه حرص و آز بیشتری به خرج دهیم و صرفا به منافع شخصی خودمان بیشتر بپردازیم، برایند کلی توان جامعه ما بیشتر تحلیل خواهد رفت.
امیدوارم در شرایط کنونی جامعه ما بتواند هوشمندانه عمل کند.
چون یکسری باور های غلط در DNA نژاد و جامعه ایرانی طی قرن ها ورود پیدا کرده و کرونا هم انگار اول سراغ همین DNA و اجزاء تشکیل دهنده ی آن می رود.
از مهمترین فاکتورهای سازنده DNA رفتار جامعه ایرانی که در خلال یادداشت های متعدد به آنها پرداخته ام می توانم به این موارد اشاره کنم؛
– اپیدمی انتظار برای یک منجی بیرونی ما را به منتظرانی بی عمل تبدیل ساخته
– برون سپاری اندیشه و خرد ورزی ما را به مقلدینی جیره پرداز بدل نموده
– تعارف داشتن و مصلحت اندیشی نابخردانه در امور جدی
– بت سازی و بت شکنی و عدم باور به الگوهای رفتاری سازنده
مجموع این عوامل باعث تخریب حافظه تاریخی جامعه ما شده و قرنهاست که هیچگونه تغییر و تحول چشم گیری در جامعه ایرانی دیده نمی شود.
شاید کرونا بتواند و ظاهرا برای همین هم اینجاست !
لطفا در ایام خانه نشینی کمی کتاب بخوانیم.
چند کتاب پیشنهادی من برای ایام خانه نشینی:
هفت عادت مردمان موثر
ثروت و یا فقر ملل
اقتصاد ناهنجاری های پنهان اجتماعی
را توصیه می کنم.
همچنین دیدن فیلم های؛
پی کِی PK
اینتراِستلار
سریال ۵ قسمتی چرنوبیل!
سریال دائی جان ناپلئون
امیدوارم که در این ایام هر خانه به یک دانشکده آگاهی تبدیل شود.
0 دیدگاه