در زلزله ژاپن همه‌جا نظم و رفتار متمدنانه دیده می‌شد. ژاپنی‌ها کاملا آماده و با وقار بودند و جهانیان از دیدن این صحنه‌ها متعجب شدند اما چرا رفتار مردم ژاپن این‌گونه است؟ آیا آموزش از زمان کودکی و قرار دادن حس مسئولیت پذیر کردن دانش‌آموزان می‌تواند یک عامل مهم شمرده شود؟

سرمایه‌گذاری در مقطع ابتدایی

فرهنگ آموزش مدارس ژاپنی تعجب جهانیان را برانگیخته است. ژاپن بدون منابع طبیعی طی 2 دهه اخیر در حل مشکلات بسیار موفق بوده است. مطالعات آموزش و پرورش ژاپن نشان داده که آموزش و پرورش عمومی به ویژه در دوران پیش‌دبستانی و دبستان از کیفیت بسیار بالایی برخوردار است. ژاپنی‌ها از بهترین و مجرب‌ترین معلمان و مربیان در دوران ابتدایی استفاده می‌کنند.

معلمان مدارس قبل از شروع کار در مورد مشکلات‌شان دانش‌آموزان با یکدیگر مشورت می‌کنند و از یکدیگر کمک می‌خواهند. ژاپنی‌ها معتقدند تجارب دیگران، تاثیر درازمدت در شکوفایی انسان‌ها دارد بنابراین از این تجربیات مهم استفاده می‌کنند و اگر تحولی ایجاد شود از دبستان و پیش‌دانشگاهی است نه از دانشگاه‌ها و توجه و تمرکز مسوولان آموزشی روی پرورش معلمان و مربیان است و حتما لازم است قبل از شروع به کار دوره‌های تخصصی و تکمیلی را جهت تربیت کودکان بگذرانند.

یادگیری با شادی و لذت

نظام آموزش و پرورش ژاپن در دوران ابتدایی به پرورش روان و شخصیت کودکان توجه خاصی دارد و به این دلیل فضای فیزیکی مدارس ژاپن به گونه‌ای ساخته شده‌ است تا کودکان در آن احساس آرامش و شادابی و سرزندگی کنند و مدرسه را مانند خانه دوم خود بدانند به طوری که اکثر مدارس ابتدایی در ژاپن دارای استخر است و فضای تمیز و باطراوتی دارند.

آموزش در مدارس رایگان است و 99 درصد دانش‌آموزان ابتدایی در مدارس دولتی تحصیل می‌کنند. رهبران و دولتمردان ژاپنی به دوره آموزش ابتدایی به عنوان محوری سرنوشت‌ساز در توسعه ملی می‌نگرند.

ارتباط بین معلمان و دانش‌آموزان بسیار دوستانه است و فضای مدارس مملو از شادی و جنب وجوش است و مسوولان آموزشی تلاشی برای ساکت کردن کودکان ندارند!

دانش‌آموزان آزادند و به راحتی در فضای مدارس حرکت و با هم‌کلاسی‌هایشان صحبت می‌کنند. این اعمال جزیی از رفتارهای معمول در کلاس‌های درس است.

رشد خلاقیت و کار گروهی

در مدارس ژاپن آموزش قلب‌ها و اندیشه‌های دانش‌آموزان مدنظر است. مدارس ژاپنی کودکان را برای زندگی اجتماعی تربیت می‌کند. تمرکز بسیاری از معلمان روی بالا بردن و پرورش حس اعتماد‌ به‌ نفس کودکان است تا از این طریق شوق یادگیری را در آنها افزایش دهند.

ایجاد روح همکاری دسته‌جمعی، تاکید بر دوستی و همکاری بین کودکان و تعاون و همدلی گروهی را به کودکان آموزش می‌دهند تا در تمام کارها مشارکت داشته باشند و این نحوه تربیتی است که در زمینه مدیریتی، ژاپنی‌ها را به رهبری جمعی مشهور کرده است.

در مدارس برای همگان فرصت‌های برابر تعیین می‌کنند و آموزش تمامی کودکان با یک روش صورت می‌گیرد. ژاپنی‌ها کوشیده‌اند شادی و لذت را به فرآیند یادگیری بیفزایند.

راز موفقیت ژاپن در چیست؛ تمدن یا آموزش؟