40 راهکار برای افزایش خلاقیت در کودکان و نوجوانان در محیط خانه
22
اردیبهشت

مطلب : 40 راهکار برای افزایش خلاقیت در کودکان و نوجوانان در محیط خانه

40 راهکار برای افزایش خلاقیت در کودکان و نوجوانان در محیط خانه

یادداشت هفتگی هاشم راعی مشاور و مدرس مدیریت

در خلال انجام کارگاه آموزشی خلاقیت و نوآوری در جمع کارکنان گرانقدردانشگاه فردوسی مشهد و پس از انجام تکنیک ایده یابی خلاقانه 3-5-6 به یکی از گروه ها این موضوع پیشنهاد شد :
” راه کارهایی برای افزایش خلاقیت کودکان و نوجوانان در محیط خانه “
که توصیه های زیر از دل انجام این تمرین استخراج گردید که بسیار کاربردی و البته تجربی می باشند :

1-    به ایده های بچه ها احترام بگذاریم و اگر ایده هایشان نیاز به بهبود و بهینه سازی داشت به کمک خودشان ایده هایشان را بهبود و پرورش دهیم .

2-    از آنها بخواهیم نقشه خانه و اتاق ها را رسم کنند و بر اساس اولویت بندی جاهایی را که بیشتر به نظافت نیاز دارند را جارو بزنند .

3-    همراهی با بچه ها در انجام بازی های فکری می تواند در پرورش قدرت خلاقیت فرزندان بسیار مفید باشد .

4-    با فرزندانمان جلسات هفتگی و منظم تشکیل داده و به آنها فرصت دهیم در خصوص بهتر شدن امور زندگی مشارکت خلاق داشته باشند، نصب یک تابلو ایده در محیط خانه می تواند بسیار ارزشمند باشد به نحوی که هر کدام از فرزندان ایده های کوچک و بزرگی که به ذهنش می رسد را روی آن منعکس نماید.

5-    توجه و تمرکز والدین به فرزندان در هنگام ایده پردازی ، اعتماد به نفس را در آنها بیشتر می کند .

6-    فضای خانه طوری طراحی شود که کتابخانه در معرض دید باشد تا بچه ها به مطالعه بیشتر علاقه مند شوند. مطالعه یکی از محرک های خلاقیت ذهنی است .

7-    خواسته ها و انتظارات کودکان را به  راحتی در اختیارشان نگذاریم و از آنها بخواهیم در مورد اینکه اگر به خواسته و درخواستشان برسند با آن چه کار مفیدی خواهند کرد .

Young pregnant mother and her little son, at home. Mother and little son sit on a floor. Mom tired to tidy up the house. Child scattered toys. Mess in the house

8-    سعی کنیم تجربیات خلاقانه خودمان را با فرزندانمان به اشتراک بگذاریم .

9-    چند نمونه از کارهای خوب و خلاقانه ای را که فرزندمان انجام داده را به وی گوشزد کنیم .

10-    از عملکردهای خلاقانه کودک و فرزندمان فیلم بگیریم و به وی نشان دهیم تا چراغ خلاقیت همواره در ذهنش روشن بماند .

11-    خیال پردازی کودکان را جدی بگیریم و طوری رفتار نکنیم تا فرزندانمان از خیال پردازی منصرف شوند .

12-    این باور را بوجود بیاوریم و تکرار کنیم که قبل از هر اختراع ارزشمندی تخیل و خلاقیت پرورش یافته وجود داشته است .

13-    از آنها بخواهیم وسایل و امکانات مورد نظر برای عملی کردن ایده هایشان را لیست کنند یا نام ببرند .

14-    از بچه ها بخواهیم که آرزوهایشان را به تصویر بکشند و نقاشی کنند .

15-    از کودکان بخواهیم که خاطرات یک سفر خانوادگی را بازگو و مرور کنند .

16-    از فرزندمان بخواهیم که برنامه غذایی یک هفته را بنویسد و ارائه دهد .

17-    از فرزندمان بخواهیم که کتابی را که خوانده را بصورت خلاصه برای سایر افراد خانواده ارائه نماید .

18-    فیلمی مناسب و مرتبط به سن کودکان را برایشان پخش کنیم و از آنها بخواهیم که خلاصه آنرا  برایمان تعریف کنند یا بنویسند .

19-    از او بخواهیم که مثلا اگر جای فلان آدم بود یا فلان شغل را داشت چه می کرد ؟

20-    سعی کنیم از خلاقیتش درآمد ایجاد کند هرچند اندک .

21-     با فرزندمان به تعویض روغن یا تعمیر گاه برویم و از او بخواهیم درباره آنچه که می بیند نظر داده و شرح کلی اقدامات انجام شده را لیست نماید . از وی بخواهیم نظر بدهد که آیا می توان از روش های دیگری برای انجام برخی کارها استفاده نمود یا خیر ؟

22-    از فرزندمان بخواهیم که لیست مایحتاج ضروری منزل را طی یک هفته تهیه کرده و آنها را اولویت بندی نماید .

23-    اگر در مسیر ایده پردازی دچار اشتباه و خطا شد او را تنبیه و یا سرکوب نکنیم .

24-    در تصمیم گیری برای مقصد سفر و یا گردش های درون شهری از او نظر خواهی کنیم و از او بخواهیم دلایلش را توصیف کند .

25-    در طی سفر با ایجاد محدودیت های خود خواسته و انتخابی فرزندمان را در موقعیتی قرار دهیم که بتواند به کمک قدرت خلاقیتش از پس آن مشکل یا مانع برآید .

26-    مراقبت از گلهای خانه را به مدت دو هفته به عهده فرزنمان بگذاریم ( البته بعد از دادن آموزش های لازم ) و از آنها بخواهیم در پایان هفته گزارش دقیقی در خصوص عملکردشان ارائه کنند .

27-    بعد از خواندن قسمتی از کتاب از فرزندمان بخواهیم ادامه داستان را حدس بزند .

28-    بعد از دیدن قسمتی از کارتون یا فیلم از فرزندمان بخواهیم ادامه آن را حدس بزند .

29-    در بعضی از روزهای ماه تعویض و جانمایی وسایل خانه را بر عهده بچه ها بسپاریم و با آنها مشارکت کنیم .

30-    با فرزندمان جلسات کتابخوانی مشترک با موضوعات مرتبط ترتیب داده و در خصوص برداشت از کتاب با آنها مشارکت کرده و هم صحبت شویم .

31-    در تعمیرات لوازم منزل از فرزندمان کمک بگیریم .

32-    در هنگام تماشای برنامه تلویزیونی یا کارتون های مورد علاقه شان شخصیت های منفی و مثبت را از هم جدا کرده و بخواهیم پیامد خوب یا بد بودن هر شخصیت را توصیف نماید .

33-    برای کودکانمان داستان هایی از زندگی افراد موفق و خلاق و عادت های رفتاری آنها را بیان نموده و مرور کنیم .

34-    والدین الگوی فرزندان هستند . باید خلاقیت در محیط خانه نهادینه شود . اگر پدر یا مادر  کار خلاقانه ای هرچند کوچک را انجام می دهند آن را برای بچه ها تشریح نمایند .

35-    اسباب بازی هایی نظیر لگو و آجر خانه سازی به نحو چشم گیری در پرورش قدرت خلاقیت کودکان می تواند مفید باشد .

36-    به همراه بچه ها دقایقی از روز را به خیال پردازی بپردازیم و اصلا به رویاها و خیال پردازی هایشان نخندیم .

37-    از بچه ها بخواهیم برای خودشان دفترچه یاد داشت ایده ها داشته باشند و هر از گاهی به روی ایده هایشان کار کنند و آنها را بهبود دهند .

38-    همانطور که در این کارگاه جناب راعی مطرح نمودند یکی از عوامل بروز خلاقیت ذهن آرام است . لذا باید محیط خانه و فضا را برای کودکانمان آرام و ایمن نگه داریم .

39-    اگر کار خلاقانه ای توسط فرزندمان صورت گرفت حتما از او قدر دانی کرده و حتی جشن بگیریم .

 

40-    مدیریت مالی و قدرت اختیار در خصوص برخی هزینه کردن ها را به کودکانمان تفویض کرده و از آنها گزارش بازخورد هرچند اندک بخواهیم . به آنها یاد آور شویم که چگونه به کمک خلاقیت می توان بین منابع محدود و خواسته های نامحدود توازن ایجاد نمود . مفهوم هزینه و فایده با اجرای این رویکرد به درستی در ذهن فرزندان حک خواهد شد.

راه کارهای توصیه شده برای پرورش هرچه بیشتر خلاقیت و نوآوری کودکان و نوجوانان در محیط خانه بعد از انجام ویرایش های  لازم توسط استاد برگزار کننده کارگاه آموزشی خلاقیت و نوآوری جناب مهندس راعی نهایی و ارائه گردید.
عمل به این توصیه های ارزشمند می تواند بصورت مستقیم و غیرمستقیم به پرورش هر چه بیشتر خلاقیت و نوآوری در محیط خانه و مدرسه فرزندانمان بی انجامد .

هاشم راعی /مشاور و مدرس مدیریت